I wizyta w Niemczech

5-10 czerwca 2011

Czego dowiedzieli?my si??

ewaluacja zewn?trzna obejmuje:

- wizyt? w szkole,

- inspekcj? szko?y,

- scentralizowane badanie osi?gni?? uczniów poprzez testy i sprawdziany,

- ankietowanie nauczycieli, uczniów, rodziców.

Ewaluacja prowadzona jest w nast?puj?cych obszarach, które tworz? ramy jako?ciowe:

- osi?gni?cia uczniów,

- nauczanie  i warunki uczenia si?,

- profesjonalizm nauczycieli,

- zarz?dzanie szko??,

- organizacja pracy w szkole,

- atmosfera i kultura w placówce.

W zwi?zku ze wzrastaj?c? autonomi? szko?y i odpowiedzialno?ci? dyrektora pojawi?a si? potrzeba kszta?cenia kadry kierowniczej. St?d oferta studiów magisterskich w zakresie zarz?dzania ekonomicznego w administracji, skierowana do osób, które ju? pracuj? w szkolnictwie.  Studia obejmuj? 9 modu?ów, a kszta?cenie prowadzone b?dzie w formie blendet learnig.

Relacje

Dzie? pierwszy

Dnia 5 czerwca br. rozpocz??a si? pi?ta wizyta studyjna wizytatorów ds. ewaluacji.

Znajdujemy si? w miejscowo?ci Halle (Saksonia), gdzie przez najbli?szy tydzie? b?dziemy

poznawa?y niemiecki system edukacji i nadzoru pedagogicznego. Podczas pierwszego

spotkania organizacyjnego wyrazili?my swoje oczekiwania co do wizyty:

- W jaki sposób jest zorganizowana zewn?trzna i zewn?trzna ewaluacja zewn?trzna w 

  niemieckim systemie o?wiaty w kontek?cie  autonomii i zró?nicowania poszczególnych

  landów (w szczególno?ci w Saksonii Anhalt)?

- Jakie narz?dzia s? wykorzystywane w ewaluacji zewn?trznej?

- Jak wygl?da, co zawiera i na co jest ukierunkowany raport z ewaluacji zewn?trznej?

- W jaki sposób wykorzystuje si? wnioski z raportów i wspomaga szko?y w poprawie jako?ci

   jej pracy?

- Jaka jest rola/udzia? rodziców i uczniów w niemieckich szko?ach?

  Jakie s? efekty szkolnej i poza szkolnej wymiany m?odzie?y?

- Jakie prawa maj? mniejszo?ci kulturowe?

- Jakie dzia?ania s? podejmowane w zwi?zku z wynikami jakie osi?gn?li niemieccy uczniowie

  w badaniach PISA?

- W jaki sposób doskonalony jest system edukacji i ewaluacji w Niemczech?

- W jaki sposób kszta?cone s? dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych?

- Jaki jest status ewaluatora?

 - W jaki sposób indywidualizuje si?  proces nauczania w Niemczech?

- W jaki sposób sprawowany jest nadzór pedagogiczny?

- Jak wygl?da proces kszta?cenia nauczycieli?

- W jaki sposób oceniani s? nauczyciele oraz czy system oceny  jest powi?zany z systemem

awansu zawodowego i  wynagrodze??

- Jak przebiega awans zawodowy nauczycieli?

Mamy nadziej?, ?e podczas wizyty uda nam si? uzyska? odpowiedzi na powy?sze pytania

 

 

 

Dzie? drugi

 

Rozpocz??y?my go od spotkania z prof. Hartmutem Wenzel, który wprowadzi? nas w system

edukacji w  Niemczech. Wys?ucha?y?my go z du?ym zainteresowaniem zwracaj?c w

szczególno?ci uwag? na specyfik? tutejszej o?wiaty. Otó?, ka?dy kraj zwi?zkowy ma

w?asnego ministra kultury i w?asn? polityk? o?wiatow?. W zwi?zku z tym o?wiata w landach

jest bardzo zró?nicowana i trudna do porównania. Niemiecka konstytucja stanowi, ?e

kszta?cenie i spe?nianie potrzeb pa?stwa jest spraw? krajów zwi?zkowych. Czego nie reguluje

konstytucja, reguluj? kraje. Ministrowie kultury poszczególnych krajów zwi?zkowych

podczas wspólnych spotka? ustalaj? odgórne zalecenia w zakresie o?wiaty, które obowi?zuj?

dopiero z chwil? zatwierdzenia ich przez parlamenty landów. Za nadzór nad szko?ami

odpowiada pa?stwo, a za realizacj? zada? w tym zakresie odpowiadaj? poszczególne kraje.

W swoim wyst?pieniu profesor skupi? si? przede wszystkim na Saksonii, zaczynaj?c od jej

historii.

Fundacja A. H.  Franckego to instytucja zajmuj?ca si? od ponad 300 lat kszta?ceniem i

edukacj?. Jej  za?o?yciel by? profesorem na Uniwersytecie w Halle i we wspó?pracy z tutejsz?

instytucj? zajmuj?c? si? sierotami stworzy? obecny instytut, kieruj?c si? mottem „Dzieci oraz

dzieci  osierocone i biedne potrzebuj? wykszta?cenia, aby wychowa? si? na chrze?cijan”. We

wspó?pracy z sieroci?cem zbudowano w ci?gu 10 lat trzy rodzaje szkó? (szko?? przekazuj?c?

wiedz? podstawow?, szko?? ?aci?sk? przygotowuj?ca uczniów na uniwersytet i tzw.

Pedagogikum dla dzieci z rodzin szlacheckich i bogatych), do których ucz?szcza?o oko?o

1000 uczniów.  Du?a ich ilo??, wymaga?a du?ej ilo?ci nauczycieli, których jeszcze nie by?o.

Stworzy? on wi?c system edukacji, który studentów teologii mia? przygotowa? do nauczania, 

tworz?c w ten sposób podstawy do kszta?cenia nauczycieli.

Obecnie, podobnie tak jak w Polsce obowi?zek szkolny trwa od 6 do 18 roku ?ycia. W

Saksonii funkcjonuj? bezp?atne i nieobowi?zkowe instytucje opieki nad dzie?mi

odpowiadaj?ce naszym ??obkom i przedszkolom. W wieku 6 lat dzieci rozpoczynaj? nauk? w

4 – letniej szkole podstawowej – Grundschule, w której przez pierwsze dwa lata nauczyciele

wyrównuj? poziom uczniów.

Po uko?czeniu szko?y podstawowej, najlepsi uczniowie kontynuuj? nauk? w 8  – letnim

Gimnazjum (klasy 5- 12), które ko?czy si? matur? umo?liwiaj?c? podjecie studiów na

uniwersytecie.

Pozostali ucz? si? w szkole II stopnia tzw. Sekendarschule, ko?cz?cej si? dwoma rodzajami

egzaminów daj?cych ró?ne mo?liwo?ci do dalszego kszta?cenia.

Oko?o 7% uczniów w Saksonii ucz?szcza do tzw. szko?y zbiorczej, która w jednym budynku

mie?ci oba typy szkó?. Oprócz tego funkcjonuj? Centra Kszta?cenia Specjalnego dla dzieci o

specjalnych potrzebach edukacyjnych. O zmianie szko?y decyduj? wyniki nauczania oraz

rodzice.

Po opublikowaniu bada?  PISA (2000 rok) okaza?o si?, ?e wyniki uczniów w Niemczech by?y

niezadowalaj?ce, co okre?lono mianem kryzysu w o?wiacie. Doprowadzi?o to do zmian, które wdro?ono w 2003 r. Polega?y one m.in. na wprowadzeniu ogólnopa?stwowych standardów

maj?cych na celu rozwój kompetencji ucznia przede wszystkim w zakresie umiej?tno?ci, a nie

wiedzy, wdro?enie systematycznego sprawdzania wyników osi?ganych przez uczniów, a

tak?e coroczne przeprowadzanie centralnego badania kompetencji. Wprowadzenie

standardów wymusi?o konieczno?? opracowania przez szko?y odpowiednich programów

nauczania, których realizacja sprawdzana jest podczas wizytacji.

W szerszym zakresie o programach nauczania i ich tworzeniu, wypowiedzia?a si? zatrudniona

w Instytucie do Spraw Jako?ci Szkó?, a jednocze?nie nauczycielka szko?y podstawowej Uta

Bentke .

Nast?pnie ewaluacj? wewn?trzn? w szko?ach w Saksonii omówi?a  pani RauchfuB,

nauczycielka i ekspert od SEIS (samoewaluacji w szkole) przedstawiaj?c m.in. gotowe

narz?dzia wykorzystywane przez wi?kszo?? szkó? sakso?skich (ankiety do uczniów,

nauczycieli, rodziców, pracowników, osób zarz?dzaj?cych), które nast?pnie s? opracowywane

przez instytut w Berlinie i przekazywane w formie raportu przeznaczonego wy??cznie dla

danej szko?y.

W  SEIS badane jest 6 obszarów pracy szko?y, m.in. kompetencje nauczycieli, klimat szko?y,

zarz?dzanie.

Po zako?czeniu wizyty w fundacji i krótkim spacerze po Halle (urocze miasto, szczególnie

rynek!), spotka?y?my si? w grupie studyjnej dziel?c si? wra?eniami i refleksjami z pierwszego

dnia pobytu. Marzena Lipka, Anna Topór

 

Dzie? trzeci

 

Trzeci dzie? wizyty studyjnej w Halle rozpocz?? si? spotkaniem w Instytucie  ds.

Jako?ci w Szko?ach oraz Kszta?cenia Nauczycieli (LISA) z Pani? Seymer, która omówi?a

zasady i  praktyki zewn?trznej ewaluacji szkó? w Saksonii-Anhalt. Dowiedzieli?my si?, ?e

ewaluacja zewn?trzna obejmuje:

- wizyt? w szkole,

- inspekcj? szko?y,

- scentralizowane badanie osi?gni?? uczniów poprzez testy i sprawdziany,

- ankietowanie nauczycieli, uczniów, rodziców.

Ewaluacja prowadzona jest w nast?puj?cych obszarach, które tworz? ramy jako?ciowe:

- osi?gni?cia uczniów,

- nauczanie  i warunki uczenia si?,

- profesjonalizm nauczycieli,

- zarz?dzanie szko??,

- organizacja pracy w szkole,

- atmosfera i kultura w placówce.

Pani Seymer szczegó?owo omówi?a jedn? z metod ewaluacji, jak?  jest wizyta  w szkole.

Rozpoczyna si? ona od powo?ania zespo?u i obejmuje:

           - zwiedzanie i obserwacj? placówki,

            - przeprowadzenie wywiadu z rodzicami (od 3 do 8 rodziców wybranych przez

szko??), z przedstawicielami nauczycieli i uczniów oraz kierownictwem szko?y,

            - obserwacje ró?nych lekcji (po 20 min. na ka?dej lekcji, prowadzona przez dwóch

ewaluatorów),

           - analiz? dokumentów.

Ostatniego dnia pobytu w szkole zespó? ewaluatorów przeprowadza rozmow? z dyrektorem.

Zbieranie danych trwa od 2 do 4 dni. W ci?gu 14 dni od rozpocz?cia wizyty ewlauatorzy

przekazuj? raport szkole po to, by mog?a ona wyrazi? swoj? opini? na jego temat i wnie??

uwagi, po czym powstaje jego ostateczna wersja.

Nast?pnym krokiem jest prezentacja raportu w placówce maj?ca na celu pomoc w lepszym

zrozumieniu jego tre?ci oraz wyznaczeniu celów i kierunków dalszego rozwoju szko?y.

Podobnie jak w polskiej szkole raport nie zawiera zalece? i rekomendacji.

Nast?pny prelegent, prof. dr Stephan Gerhard Huber, który jest odpowiedzialny za

wprowadzenie  nowego systemu rozwoju  kadr kierowniczych, przedstawi? g?ówne za?o?enia

tego systemu, maj?cego na celu popraw? jako?ci edukacji w Saksonii- Anhalt. Stwierdzi? on,

?e najwa?niejsze jest zapewnienie jako?ci nauczania, które mi?dzy innymi odbywa si?

poprzez zapewnienie jako?ci zarz?dzania, dlatego te? rozwijany jest system kszta?cenia kadry

kierowniczej poprzez organizacj? ró?norodnych szkole?. Temat ten zosta? poruszony równie? przez kolejnego wyk?adowc? Pana  Graffa,

cz?onka zespo?u zajmuj?cego si? rozwojem kadr kierowniczych, który omówi? nowy system

kwalifikacji dyrektorów szkó?/mened?erów.

Nast?pnie g?os zabra?a Pani Buchheim, która jest odpowiedzialna za realizacj?

projektu „Ca?o?ciowe zarz?dzanie jako?ci? w szko?ach zawodowych” i omówi?a za?o?enia,

podstawy oraz metody tego projektu. Dowiedzieli?my si? mi?dzy innymi, ?e w SaksoniiAnhalt  funkcjonuje 28 szkó? kszta?cenia zawodowego, które s? zarz?dzane centralnie. Do

problemów tych szkó? mo?na zaliczy?: zmniejszanie si? ilo?ci uczniów, siln? zale?no?? od

koniunktury w gospodarce, wiek nauczycieli (?rednia wieku oko?o 50 lat).

Ostatnimi prelegentami byli inspektorzy sprawuj?cy nadzór nad szko?ami

podstawowymi i gimnazjami, Pani Grinda i Pan Breuer, którzy przedstawili funkcj?                

i rol? inspektoratu ewaluacji zewn?trznej. Omówili dok?adnie, w jaki sposób wykorzystywane

s? wyniki raportu z ewaluacji zewn?trznej. Na szczególn? uwag? zas?uguje fakt, i? w

przypadku uzyskania przez szko?? s?abych wyników, uruchamiane jest wsparcie ze strony

nadzoru pedagogicznego, który pomaga wytyczy? cele i kierunki dalszego rozwoju i

jednocze?nie monitoruje ich realizacj?.

Podsumowaniem dnia by?o spotkanie wszystkich uczestników wizyty studyjnej,

którzy podzielili si? swoimi spostrze?eniami. Jedni zwrócili uwag? na fakt, ?e: w SaksoniiAnhalt bardzo du?? wag? przyk?ada si? do kszta?cenia kadr kierowniczych, inni pozytywnie

wypowiadali si? o wspomagaj?cej funkcji nadzoru pedagogicznego. Jeszcze innym podoba?o

si? to, ?e wyniki ewaluacji s? przekazywane tylko szko?om (nie s? upubliczniane).

Janina Pi?tek i Bogumi?a Jarka

 

Dzie? czwarty

 

Czwarty dzie? wizyty studyjnej – Konferencja w LISA i wizyta w gimnazjum Lansberg

Z okazji Jubileuszu 20  - lecia Instytutu Jako?ci i Kszta?cenia Nauczycieli (LISA)

uczestniczyli?my w konferencji na temat jako?ci szkó? i szkolenia nauczycieli, któr?

zainaugurowa?y dzieci i m?odzie? prezentuj?c wyst?p wokalno-instrumentalny. Konferencja

odby?a sie w Halle, a  uroczystego otwarcia dokona? dr Siegrfried Eisenmann - szef instytutu.

Przedstawi?  on  histori? niniejszej instytucji, przypomnia? jej za?o?yciela A. H. Francke

or?downika wszechstronnej edukacji nauczycieli. Nast?pnie zaprezentowano kierunki

rozwoju LISA - instytucji, która obejmuje wszystkie aspekty o?wiaty, pocz?wszy od wieku

przedszkolnego, poprzez m?odzie?, kszta?cenie nauczycieli i badania naukowe. Mówca

podkre?li? znaczenie LISA dla rozwoju jako?ci edukacji oraz czynione starania w kierunku

stworzenia takiego systemu edukacji, który wspó?tworzony jest przez spo?ecze?stwo, a

jednocze?nie jest przejrzysty, spójny  z polityka pa?stwa i uznawany w Europie. W

konferencji wyst?pi?o kilku prelegentów, którzy wyrazili wyrazy uznania dla dzia?alno?ci

fundacji.

W dalszej cz??ci dnia uda?y?my sie do Gimnazjum w Landsberg. Cz?onkowie wizyty

studyjnej spotkali sie z dyrektorem szko?y, która przedstawi?a system edukacji funkcjonuj?cy,

na tym poziomie kszta?cenia, w Saksonii Anhalt oraz przebieg procesu ewaluacji zewn?trznej,

w??cznie z prezentacj? raportu.

Gimnazjum w Landsberg powsta?o po zjednoczeniu Niemiec, 20 lat temu. Jest szko?? licz?c?

oko?o 600 uczniów i 60 nauczycieli. Uczy sie w niej m?odzie? od klasy V do XII. Liczba

uczniów w oddziale na przedmiotach obowi?zkowych (j?zyk niemiecki, matematyka,

historia) wynosi od 26 do 28. Uczniowie w klasach od V do X otrzymuj? oceny, natomiast w

klasie XI i XII stosowana jest punktacja. Gimnazjum zatrudnia dwie grupy nauczycieli:

urz?dników pa?stwowych realizuj?cych 25-godziny tygodniowy wymiar godzin zaj??

dydaktycznych oraz nauczycieli, którzy realizuj? 23 godziny tygodniowo. Szko?a realizuje

projekt "Cyrk", którego celem jest rozwijanie pewno?ci siebie, komunikowanie sie ze sob? i

poznawanie siebie nawzajem. G?ównymi za?o?eniami koncepcji pracy szko?y s?:

- nauka j?zyków obcych;

- wielokulturowo??;

- wspó?praca mi?dzynarodowa;

- kszta?cenie umiej?tno?ci spo?ecznych, w tym komunikacji;

- przygotowanie uczniów na studia pod k?tem wyrabiania umiej?tno?ci studiowania;

- nacisk na rozwijanie samodzielno?ci i kreatywno?ci.

Szko?a wspó?pracuje z firmami lokalnymi, które przygotowuj? uczniów do wej?cia na rynek

pracy, np. poprzez symulacj? post?powania rekrutacyjnego w procedurze zatrudnienia. Cz?sto

efektem wspó?pracy jest zatrudnianie ich przez pracodawców.

Wizytatorzy poznali równie? szczegó?owo ramowy rozk?ad zaj?? obowi?zkowych i

nadobowi?zkowych realizowanych z uczniami w poszczególnych latach szkolnych. Na uwag?

zas?uguj?: zaj?cia prowadzone w ramach "Tygodnia Projektu" (temat przewodni jest wspólny

dla ca?ej szko?y i realizowany jest poprzez projekty klasowe inicjowane przez  uczniów),

w??czanie uczniów w ?ycie szko?y (demokratyzacja), mo?liwo?? pisania pracy zwi?zanej z

zainteresowaniami ucznia w ramach dodatkowego maturalnego przedmiotu egzaminacyjnego (np. hodowla psów).

W dalszej cz??ci spotkania pani dyrektor zaprezentowa?a czynno?ci prowadzone w szkole, w

ramach ewaluacji zewn?trznej oraz przedstawi?a struktur? raportu zwracaj?c uwag? na

nast?puj?ce jego elementy:

- opis szko?y;

- porównywanie osi?gni?? uczniów;

- warunki uczenia sie i nauczania;

- profesjonalizm nauczycieli;

- organizacja szko?y;

- ocena pracy kierownictwa szko?y;

- atmosfera i kultura w szkole.

Otrzymany przez szkole raport  - zdaniem dyrektora  - zosta? zaprezentowany ?rodowisku

szkolnemu: rodzicom, uczniom i nauczycielom. W opinii pani dyrektor: "wa?ny jest raport,

ale wa?niejsze jest to, aby kto? z nami zosta? i wspiera? szko?? w dalszych dzia?aniach".

Gimnazjum ma aspiracje zmiany, d??y do stworzenia filozofii w?asnego dzia?ania.

Pobyt w gimnazjum dostarczy? nam wielu mi?ych wra?e?. Otwarto??, autentyczno?? i

szczero?? dyrektora wzbudzi?a w nas refleksje, którymi ch?tnie podzieli?y?my sie pod koniec

dnia. Gra?yna Troszy?ska, Anna Kaczmarek

 

Dzie? pi?ty

 

Wizyta na Uniwersytecie w Lipsku

Pi?ty dzie? wizyty studyjnej sp?dzi?y?my w Lipsku. Wraz z prof. Hartmutem Wenzlem

uczestniczy?y?my w spotkaniu na Uniwersytecie z przedstawicielami Sakso?skiego Instytutu

O?wiatowego (SBI) oraz pracownikami naukowymi uczelni. Mia?y?my mo?liwo?? pozna?

system o?wiatowy w Saksonii, procedur? (organizacj?, przebieg, narz?dzia, raport)

zewn?trznej ewaluacji, a tak?e badania prowadzone w celu uzyskania informacji, jak

wykorzystywany jest raport przez ewaluowane szko?y.

System o?wiatowy w Saksonii jest podobny do systemu o?wiatowego w SaksoniiAnhalt. Szczególnie zainteresowa?o nas, ?e dzieci nie s? obj?te obowi?zkiem rocznego

przygotowania do podj?cia nauki w szkole; wszystkie rozpoczynaj? nauk? szkoln? w wieku

lat 6 (przedszkola nie wchodz? w sk?ad o?wiatowej struktury organizacyjnej, podlegaj?

ministerstwu spraw socjalnych). Problemem dla w?adz o?wiatowych jest brak nauczycieli (od

2014 r. b?d? wakaty dla 1000 ucz?cych) oraz ma?a liczba osób podejmuj?cych studia

pedagogiczne. Sytuacja jest trudna, mimo i? w ci?gu 10 lat liczba szkó? zmniejszy?a si? o

po?ow?.

Zewn?trzna ewaluacja prowadzona jest przez pracowników SBI. Ewaluatorem mo?e

zosta?  nauczyciel, który uko?czy roczne szkolenie. Ka?dy przeprowadza 16 ewaluacji w

ci?gu roku. Ewaluacja zewn?trzna s?u?y szkole ale równie? w?adzom o?wiatowym.

Przygotowanie do wprowadzenia procedury trwa?y kilka lat. W latach 2004-2006

w szko?ach, które si? dobrowolnie zg?osi?y, testowano opracowane wcze?niej narz?dzia. W

roku 2007 wprowadzono obowi?zkow? ewaluacj? zewn?trzn? i przewiduje si?, ?e do roku

2012 wszystkie szko?y w Saksonii zostan? zewaluowane. Metody badawcze stosowane w

ewaluacji to: wywiady (z dyrektorem szko?y, nauczycielami, rodzicami, uczniami),

ankietowanie, obserwacja lekcji i analiza dokumentów. Raport z ewaluacji ilustruje spe?nienie

kryteriów kolorami. I tak np. niskie spe?nienie kryterium  - kolor czerwony  - oznacza

konieczno?? bardzo pilnego podj?cia ?rodków zaradczych; bardzo wysokie spe?nienie

kryterium- kolor zielony, oznacza, ?e szko?a mo?e by? z siebie dumna. Raport jest bardzo

kolorowy?. Interesuj?ce jest, ?e informacje uzyskane w wywiadach (które trwaj? 1.5h)

zestawiane s? w kolumnach - mocne, s?abe strony w opinii rodziców, nauczycieli i uczniów.

Raport z ewaluacji zewn?trznej przekazywany jest tylko szkole. M?odzi naukowcy

Uniwersytetu Lipskiego przedstawili nam swoj? koncepcj? badawcz? realizowan? w ramach

projektu RuN-STUDIO; podj?li oni prób? rozpoznania, jak wykorzystywany jest raport z

zewn?trznej ewaluacji do rozwoju szko?y. Do udzia?u w projekcie zaprosili 16 szkó?, w

których przeprowadzona by?a zewn?trzna ewaluacja. Zamierzaj? uzyska? w szkole informacje

na temat przyj?cia (Rezeption ) i wykorzystania (Nutzung) raportu. Ka?da szko?a

zobowi?zana jest wyznaczy? cele dalszego rozwoju na bazie informacji zawartych w raporcie.

Cele te winna przekaza? wizytatorowi szko?y. M?odych badaczy interesuje, czy cele  zosta?y

przez szko?y bior?ce udzia? w projekcie ju? wyznaczone, realizowane, jaka jest opinia

wizytatora nadzoruj?cego szko?? o podj?tych dzia?aniach. Interesowa?o nas, czy by?aby

mo?liwo?? uzyskania informacji o wynikach tych bada?. Wa?nym punktem spotkania by?a prezentacja naszego systemu o?wiatowego, form

nadzoru pedagogicznego oraz procedury ewaluacji zewn?trznej. Wyst?pienie naszej kole?anki

spotka?o si? z du?ym zainteresowaniem naszych niemieckich kolegów ewaluatorów.

W godzinach  popo?udniowych prof. H. Wenzel  pokazywa? nam uroki Lipska. Aniela Kami?ska, Ma?gorzata Skrzypczak

 

Dzie? szósty

 

Wizyta w Fundacji Francke i w szkole podstawowej Montessori, 10 czerwca 2011r.

Dzie? zacz?li?my wycieczk? po fundacji Francka za któr? dzi?kujemy Fridericke Lippodd.

August Hermann Franck (1663 – 1727) by? wielkim or?downikiem kszta?cenia sierot i dzieci

z ubogich rodzin. Upatrywa? w ich edukacji mo?liwo?ci indywidualnego rozwoju m?odego

cz?owieka. St?d, w 1698r. rozpocz?? budow? poka?nego obiektu, w sk?ad którego wchodzi?

sierociniec, zabudowa gospodarcza, szpital dzieci?cy, apteka, ksi?garnia, pomieszczenia

szkolne oraz znaczny obszar zielony. Ten ostatni pe?ni? funkcj? pierwszego ogródka

szkolnego. Aby pozyska? ?rodki na prowadzon? dzia?alno?? na rzecz sierot, dzieci z rodzin

ubogich i szlacheckich, uzyska? przywilej produkcji leków, piwa i druku ksi??ek. Idea

A.Francka rozprzestrzeni?a si? niemal na ca?y ?wiat, w tym i na Polsk? (?l?sk, Toru?, Gda?sk,

Boles?awiec).Obecnie Fundacja obok cz??ci muzealnej, realizuje zgodnie z preferencjami

swojego fundatora szereg projektów edukacyjnych. Na jej terenie, obejmuj?cym kilkana?cie

hektarów, funkcjonuj?: wydzia? teologiczny i pedagogiczny Uniwersytetu w Halle oraz

publiczne gimnazjum i szko?a muzyczna. Fundacja prowadzi Dom Pokole? b?d?cy miejscem

opieki nad lud?mi w podesz?ym wieku. Du?e wra?enie wywar? na nas „Gabinet Osobliwo?ci”

ukazuj?cy „ca?y ?wiat w jednym pomieszczeniu”. Zgromadzono w nim prototypy pierwszych

pomocy dydaktycznych – liczne makiety umo?liwiaj?ce zasady pracy np. drukarni. Obok nich

znalaz?y si? m.in. po?miertne maski woskowe, okazy  ska?, muszli, preparaty drobnych

zwierz?t, kolekcja butów i r?kopisów z ró?nych stron ?wiata. Du?ym zaskoczeniem by?a dla

nas biblioteka, która powsta?a w 1726 roku i zgromadzono w niej 76 ty? doskonale

zachowanych woluminów oprawionych w zdobion? skór?. Wszystkie ksi??ki s?

elektronicznie zaewidencjonowane i udost?pniane wszystkim zainteresowanym w czytelni.

Stowarzyszenie rodziców za?o?y?o w obiektach Fundacji szko?? podstawow? dzia?aj?c?

wed?ug metody Montessori. W placówce obecnie uczy si? 168 dzieci, które ucz?szczaj? do 8

klas. Pracuje w niej 13 nauczycieli, 4 pedagogów specjalnych, 4 ogólnych, 10 wychowawców

oraz 4 m?odych ludzi ze s?u?by cywilnej i wolontariatu. Ciekawym rozwi?zaniem dotycz?cym

organizacji pracy nauczycieli (etat - 27 godzin) jest przygotowywanie si? w szkole do lekcji

bezpo?rednio po zaj?ciach. Sale, w których ucz? si? dzieci, pe?ne s? pomocy dydaktycznych

wykonanych równie? przez nauczycieli. Umo?liwiaj? one precyzyjne prowadzenie uczniów w

procesie praktycznego dochodzenia do wiedzy i nabywania okre?lonych umiej?tno?ci. Ka?de

do?wiadczenie i praktyczne zadanie dzieci wykonuj? samodzielnie pod bacznym okiem

nauczyciela. Do klasy IV uczniowie nie otrzymuj? ?wiadectw, ani ocen. Szko?a oferuje

rozszerzony program z wielu przedmiotów, np. geografii czy matematyki. Pani dyrektor

podkre?la?a, ?e: „w procesie nauczania nauczyciel nie jest w centrum – jest t?em”.

Kolejnym punktem dnia by? wyk?ad profesora Hartmuta Wenzel’a na temat planowanych od

pa?dziernika 2011r.studiów w Uniwersytecie w  Halle. Dotychczas niewiele uniwersytetów

niemieckich proponowa?o kierunki zwi?zane z zarz?dzaniem o?wiat?, co sprawia?o, ?e oferta

dla przysz?ych dyrektorów by?a skromna. W zwi?zku ze wzrastaj?c? autonomi? szko?y i

odpowiedzialno?ci? dyrektora pojawi?a si? potrzeba kszta?cenia kadry kierowniczej. St?d

oferta studiów magisterskich w zakresie zarz?dzania ekonomicznego w administracji, skierowana do osób, które ju? pracuj? w szkolnictwie.  Studia obejmuj? 9 modu?ów, a

kszta?cenie prowadzone b?dzie w formie blendet learnig.

Nast?pnym punktem dnia by?a dyskusja panelowa z udzia?em dyrektora szko?y II stopnia

zadania ewaluatora oraz nauczyciela pracuj?cego naukowo i  zajmuj?cego si? problematyk?

wspomagania. Rozmowa pozwoli?a na porównanie sposobu przeprowadzania ewaluacji

zewn?trznej w Polsce i Saksonii Anhalt, statusu zawodowego nauczyciela oraz refleksj? na

temat zmian, jakie zasz?y w ostatnich latach.

Ostatni? cz??ci?  wizyty by?o jej podsumowanie dotycz?ce: przygotowania organizacji, tre?ci

programowych oraz mo?liwo?ci praktycznego wykorzystania zdobytych do?wiadcze?.

Spotkanie pozwoli?o równie? na wskazanie mocnych stron oraz sformu?owanie rekomendacji

na przysz?o??. Wszyscy uczestnicy wyrazili opini?, i? program wizyty studyjnej by?

przemy?lany, logicznie  uporz?dkowany, pozwala? nie tylko na poznanie dzia?ania instytucji

zajmuj?cych si? o?wiat?, ale równie? umo?liwia? zobaczenie niemieckich szkó?. Przewidywa?

równie? zwiedzanie Lipska, Halle i Berlina.

Iwona Szyma?ska

Joanna Kaczorowska