pytanie kluczowe

odpowiednik problemu badawczego. Formu?uj?c pytania kluczowe w projekcie ewaluacji trzeba respektowa?  rygory przyj?te w metodologii bada? spo?ecznych. Nale?y mie? na uwadze, i? pytanie kluczowe ma na celu konkretyzacj? przedmiotu ewaluacji. Ich konstrukcja jest zabiegiem   polegaj?cym na rozbiciu przedmiotu ewaluacji na szczegó?owe kwestie i nadanie im formy gramatycznej pyta?, na które zostan? ustalone odpowiedzi po zebraniu i analizie materia?u empirycznego.

W trakcie formu?owania pyta? kluczowych trzeba respektowa? kilka podstawowych zasad:

1. Pytanie kluczowe ma dostarczy? nowej wiedzy. Nie warto pyta? o to, co jest wiadome.
2. Nie nale?y przesadza? z ilo?ci? pyta?. Ich list? nale?y ograniczy? do kilku – tych, które s? rzeczywi?cie istotne dla osi?gni?cia celów i zada? projektowanej ewaluacji.
3. Trzeba zadba? o precyzyjny j?zyk w jakim wyra?one jest pytanie.  Podstaw? powodzenia w dochodzeniu do mo?liwie wiernego opisu i wyja?niania rzeczywisto?ci jest precyzja j?zyka. Na etapie formu?owania pyta? kluczowych nie trzeba zabiega? o to, by ich j?zyk by? zrozumia?y dla wszystkich. Wystarczy, ?e rozumiej? go autorzy projektupos?uguj?cy si? fachowym j?zykiem wspó?czesnych teorii edukacji
4. Pytaniom kluczowym mo?na nada? gramatyczn? form? pyta? dope?nienia lub rozstrzygni?cia. Pytania dope?nienia zaczynaj? si? od partyku?y „w jaki sposób” „jakie”, „na ile”, „do jakiego stopnia” „co” itp.  S? to pytania otwarte - w tym sensie, ?e prowadz?cy badanie niczego wcze?niej nie zak?ada, niczego nie sprawdza. Jak si? rzeczy maj? dowie si? po przeprowadzeniu badania. Pytania rozstrzygni?cia zaczynaj? si? od partyku?y „czy”. U?ywa ich si? w badaniach eksperymentalnych kiedy badacz oczekuje potwierdzenia (weryfikacji) b?d? odrzucenia (falsyfikacji) przyj?tej hipotezy lub za?o?enia. W ewaluacji dialogicznej (link) unika si? u?ywania pyta? rozstrzygni?cia

Cz?sto spotykanym, bardzo powa?nym b??dem w formu?owaniu pyta? kluczowych jest umieszczanie dwóch kwestii w jednym pytaniu. Polega na tym, ?e w tre?ci pytania badawczego umieszcza si? kryteria ewaluacji. Chc?c unikn?? tego b??du nale?y usun?? wszelkie przymiotniki i terminy warto?ciuj?ce z tre?ci pytania

Opracowanie: Henryk Mizerek

?ród?o:

Mizerek, H. (2010). Efektywna autoewaluacja w szkole. Jak j? sensownie zaprojektowa? i przeprowadzi?? W G. Mazurkiewicz (Red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym. Autonomia. Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiello?skiego